Ο παιδίατρος μπαίνει στη ζωή μας μαζί με τον ερχομό του πρώτου μωρού. Είναι πολύ σημαντική η σωστή επιλογή του  πλέον κατάλληλου, ο οποίος θα αποτελέσει κάτι σαν φύλακα-άγγελο για το παιδί μας, ώσπου να φτάσει σχεδόν στην ενηλικίωση. Ο παιδίατρος βρίσκεται κοντά μας όποτε τον χρειαζόμαστε, καθησυχάζει τους φόβους των πρώτων ημερών και δίνει απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που έχουμε  για την υγεία, τη διατροφή και την περιποίηση των παιδιών μας.

Παρακάτω ακολουθούν μερικές από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις των γονιών προς τον παιδίατρό...

 

Πώς πρέπει να φροντίζω τον ομφαλό του μωρού, πότε θα πέσει, πότε πρέπει να ανησυχήσω;

Η αποστολή του ομφάλιου λώρου, της γραμμής ζωής του εμβρύου, τελειώνει με τον τοκετό. Το κολόβωμα που απομένει μετά την απολίνωση, αποξηραίνεται σταδιακά και αποχωρίζεται οριστικά σε 2-3 εβδομάδες. Στο διάστημα αυτό πρέπει να το διατηρείται καθαρό και στεγνό, με βαμβάκι εμποτισμένο με οινόπνευμα ή αντισηπτικό, αλλά όχι ταυτόχρονα, 2-3 φορές την ημέρα. Μη φοβάστε τους χειρισμούς, το μωρό σας δεν πονά. Αποφύγετε στενά ρούχα, επιδέσμους,φάσκιωμα, επαφή με τα ούρα, αφήστε τον ομφαλό έξω από την πάνα. Αφήστε το να αποχωριστεί μόνο του, χωρίς βία. Ο ιστός που απομένει για λίγες ημέρες είναι υγρός , πιθανόν με κίτρινο έκκριμμα ή σταγόνες αίμα και μυρίζει. Συνεχίστε την ίδια περιποίηση μέχρι να στεγνώσει τελείως. Κάποτε παραμένει μια μικρή υγρή ερυθρωπή μάζα, που πιθανόν να εκκρίνει κίτρινο υγρό. Είναι το κοκκίωμα του ομφαλού και χρειάζεται καυτηρίαση από τον παιδίατρο.

Επισκεφθείτε αμέσως τον παιδίατρό σας αν διαπιστώσετε ερυθρότητα και ευαισθησία περιομφαλικά, δυσοσμία ή πύον. Αυτά είναι σημεία αρχόμενης φλεγμονής, που ονομάζεται ομφαλίτιδα και η οποία μπορεί να εξελιχτεί σύντομα σε πολύ σοβαρή και να χρειαστεί εισαγωγή στο Νοσοκομείο.

 

Εγκυμονεί κινδύνους η ευρεία χρήση αντιβιοτικών τελικά ή όχι;

Είναι γεγονός πως πολλοί γονείς στην Ελλάδα αγοράζουν αντιβιοτικά καθώς και άλλα φάρμακα από μόνοι τους. Αυτό βεβαίως εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία, αφού τα μικρόβια ευαισθητοποιούνται λόγω της συχνής χρήσης των αντιβιοτικών με αποτέλεσμα όταν υπάρξει πραγματικά ανάγκη τα μικρόβια να είναι πλέον ανθεκτικά και να μην καταπολεμούνται. Συνεπώς, δεν θα πρέπει να γίνεται κατάχρηση αντιβιοτικών.

Στην πραγματικότητα, το 90-95% των περιπτώσεων είναι ιώσεις και όχι μικροβιακές λοιμώξεις. Αντιλαμβάνεστε λοιπόν πως μόνο σε ένα 5-10% είναι απαραίτητη η αντιβίωση. Οι γονείς χρειάζεται να καταλάβουν πως όταν το παιδί τους αρρωσταίνει από κάποια ίωση, είναι φυσιολογικό να κάνει ακόμη και υψηλό πυρετό. Είναι θέμα χρόνου και υπομονής η αντιμετώπιση της ίωσης και κυρίως θα πρέπει να κοιτούν την όλη εικόνα του παιδιού τους, δηλαδή να είναι σχετικά ζωηρά, ευδιάθετα, να μην έχουν υπνηλία και να έχουν διάθεση για φαγητό.

 

Πολύ συζήτηση γίνεται τα τελευταία χρόνια για την ασφάλεια των παιδικών εμβολίων. Υπάρχουν εμβόλια επικίνδυνα για την υγεία των παιδιών ;

Για τα εμβόλια αυτοί που δικαιούνται να έχουν γνώμη είναι οι άκρως ειδικοί επιστήμονες και ερευνητές και μόνον αυτοί. Σε όλες τις ιατρικές συγκεντρώσεις που γίνονται ανά τον κόσμο δίνονται ξεκάθαρες διαβεβαιώσεις για την ασφάλεια των εμβολίων. Αντίθετες απόψεις διατυπώνονται καθαρά και μόνον για να δημιουργούν εντυπώσεις. Μακάρι να υπήρχαν τόσα και άλλα τόσα ακόμη εμβόλια, ώστε να προφύλασσαν τα παιδιά από πολλά λοιμώδη νοσήματα. Η συμβουλή επομένως είναι ότι τα εμβόλια πρέπει να γίνονται και να μην παρασύρονται οι γονείς από διάφορους μη γνώστες θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία των παιδιών τους.

 

Ποια συμπτώματα συνήθως προμηνύουν μια ίωση και ποια τα ανησυχητικά σημάδια που θα πρέπει να μας οδηγήσουν στο νοσοκομείο;

Όταν ένα παιδί εμφανίζει μια ίωση σημαίνει πως περίπου 3 με 4 μέρες πριν έχει κολλήσει κάποιον ιό. Κατά την διάρκεια των ημερών αυτών ο ιός επωάζεται και εν συνεχεία ξεκινούν τα συμπτώματα. Το παιδί αρχίζει να παρουσιάζει ατονία, εκνευρισμό, ανορεξία, συνάχι, βήχα, πυρετό και οι γονείς αμέσως διαπιστώνουν την διαφορά στην κλινική εικόνα του παιδιού τους.

Τα ανησυχητικά σημάδια για τον γονιό είναι από την στιγμή που τα παραπάνω συμπτώματα γίνονται ακραία. Δηλαδή όταν ένα παιδί γίνεται τελείως άτονο, δεν έχει καθόλου κουράγιο ή εμφανίζει δύσπνοια, ανορεξία και υπνηλία, όταν έχει παραισθήσεις, επίμονο πόνο σε κάποιο σημείο του σώματός του ή εξανθήματα, τότε βέβαια μιλάμε για άμεση μεταφορά του στο νοσοκομείο.

Πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται ο πυρετός στα παιδιά; Τι ακριβώς συμβαίνει όταν εμφανίζονται πυρετικοί σπασμοί;

Ο πυρετός είναι ένα σύμπτωμα που δείχνει πως κάτι συμβαίνει στον οργανισμό του παιδιού. Το ύψος του πυρετού δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και κάτι σοβαρό. Και οι ιώσεις κάνουν πολύ υψηλό πυρετό. Αυτό που μετράει είναι η διάθεση του παιδιού. Αυτό σημαίνει πως ένα παιδάκι μπορεί να έχει 40 πυρετό και όμως να έχει κουράγιο να παίζει, πράγμα που μας δείχνει πως το παιδί δεν έχει επιπλοκές και δεν χρειάζεται να ανησυχούμε. Μπορεί όμως να έχει και 38,5 πυρετό και να είναι ανόρεχτο, άτονο κ.λπ., πράγμα που δείχνει ότι κάτι σοβαρότερο συμβαίνει παρόλο τον σχετικά χαμηλό πυρετό. Ίσως να βρίσκεται σε μια μικροβιακή κατάσταση η οποία να πρέπει να αντιμετωπιστεί εντός νοσοκομείου. Ο πυρετός λοιπόν είναι σημάδι πως κάτι συμβαίνει μεν στον οργανισμό αλλά όχι απαραίτητα ανησυχητικό.

Τον πυρετό πρέπει πάντα να τον μετράμε στην μασχάλη του παιδιού και να δίνουμε αντιπυρετικά όταν φτάσει στο 38,5 και άνω. Η ποσότητα που δίνουμε καλό είναι να μην ξεπερνάει το μισό του βάρους του παιδιού σε ml.Εάν για παράδειγμα ένα παιδάκι ζυγίζει 10 κιλά, χορηγούμε 5ml αντιπυρετικού. Επίσης καλό είναι να γνωρίζουν οι γονείς ότι ο πυρετός δεν αναστέλλεται με το αντιπυρετικό, για αυτό να μην έχουν την αίσθηση ότι δίνοντας αντιπυρετικό τον φρενάρουν, ο πυρετός θα ανέβει όσο υψηλά πρόκειται να φτάσει. Όμως όσο πιο κοντά στην κορύφωσή του δίνουμε το φάρμακο τόσο γρηγορότερα θα κατέβει. Ακόμη, δεν πρέπει να κάνουμε μπάνιο το παιδί την ώρα που ανεβαίνει ο πυρετός παρά μόνον εφόσον αρχίσει να ιδρώνει. Και βέβαια έχει ανάγκη από πολλά υγρά, κυρίως νερό και φρέσκους χυμούς.

Υπάρχουν και κάποια παιδάκια όμως που εμφανίζουν πυρετικούς σπασμούς. Χάνουν δηλαδή τις αισθήσεις τους, παρατηρείται αναστροφή των βολβών των ματιών, καθώς και σπασμοί των άνω και κάτω άκρων συνδυαστικά. Η φάση αυτή μπορεί να διαρκέσει από μερικά δευτερόλεπτα έως λεπτά και είναι σίγουρα σοκαριστική για τους γονείς. Το παιδάκι μετά από λίγο συνέρχεται και υποχρέωση των γονέων είναι η μεταφορά του παιδιού στο νοσοκομείο για έλεγχο προς αποκλεισμό άλλων παθολογικών καταστάσεων που παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα όπως η μηνιγγίτιδα, η επιληψία κλπ.
Αν λοιπόν, στην περίπτωση που έχουμε πυρετικούς σπασμούς, μετά τις απαραίτητες εξετάσεις στο νοσοκομείο τα αποτελέσματα είναι αρνητικά για την ύπαρξη άλλης ασθένειας, οι γονείς δεν χρειάζεται να ανησυχούν διότι το περιστατικό είναι καλής προγνώσεως και μεγαλώνοντας το σύμπτωμα εξαφανίζεται.

 

Επιτρέπεται η δίαιτα στα παιδιά;

Η δίαιτα είναι μια λέξη που στην σύγχρονη ιατρική αποφεύγεται. Ορθότερο είναι να μιλάμε για υγιεινή διατροφή. Όταν στο σπίτι ακολουθείται η μεσογειακή υγιεινή διατροφή, αποκλείεται το παιδί να γίνει παχύσαρκο. Όλα είναι μια απλή εξίσωση. Πρέπει οι θερμίδες που παίρνουμε να είναι ίσες με αυτές που καταναλώνουμε. Είναι λογικό πως όταν υπάρχει πλεόνασμα θερμίδων ο οργανισμός τις αποθηκεύει. Άρα λοιπόν η λύση είναι η μικρότερη πρόσληψη θερμίδων και η αύξηση δραστηριότητας. Η σωστή διατροφή πάντως πρέπει να είναι δια βίου και όχι για έναν ή δύο μήνες και μετά την επίτευξη του στόχου να επανερχόμαστε στις παλαιότερες κακές μας συνήθειες όπως συνήθως γίνεται.

 

Σε ποια ηλικία είναι καλό να κάνουμε check-up στο παιδί μας και ποιες οι κυριότερες εξετάσεις που θα πρέπει να συμπεριλάβουμε;

Σίγουρα κάποια στιγμή θα πρέπει τα παιδάκια να ελέγχονται στην υγεία τους. Η καταλληλότερη ηλικία συνήθως είναι μετά το 1 ½ έτος. Αυτό θα αποτελεί σημείο αναφοράς στην πορεία ως την ενηλικίωση τους. Ο εργαστηριακός έλεγχος είναι καλό να περιλαμβάνει μια γενική αίματος, Fe-φερριτίνη, χοληστερίνη, σάκχαρο, ουρία και μια γενική ούρων. Δεν χρειάζονται εξειδικευμένες εξετάσεις αρχικά στο παιδί. Αν φανεί κάτι τότε προχωρούμε σε περαιτέρω εξετάσεις και ανάλογα με το ιστορικό των γονέων κάνουμε επιπλέον εξετάσεις, π.χ σε περίπτωση στίγματος αναιμίας σε έναν γονέα προχωρούμε σε εξέταση ηλεκτροφόρησης He του παιδιού..

 

Ποιές είναι κάποιες γενικές οδηγίες προς στους γονείς πριν ξεκινήσουν κάποιο άθλημα στα παιδιά τους;

Το παιδί εκτός από το διάβασμα θα πρέπει οπωσδήποτε να ενθαρρύνεται από τον γονιό να ακολουθεί και κάποιο άθλημα.
Παιδί που μαθαίνει να αθλείται γίνεται πετυχημένος και χρήσιμος αυριανός πολίτης. Είναι σημαντικό όμως το παιδί να ακολουθήσει το άθλημα που εκείνο θέλει και όχι αυτό που οι γονείς θεωρούν καταλληλότερο είτε λόγω της κοινωνικής τους θέσης είτε λόγω δικών τους απωθημένων.
Συνήθως τα παιδιά δείχνουν μια διάθεση προς κάποιο συγκεκριμένο άθλημα. Ακόμη όμως και αν δεν δείχνει, οι γονείς μπορούν να του καλλιεργήσουν την διάθεση αυτή. Όλα τα αθλήματα είναι ευεργετικά για την σωματική και ψυχική υγεία, αρκεί να είναι ευγενή και να προάγουν το αθλητικό πνεύμα.

Η καλύτερη ηλικία για να ξεκινήσει ένα παιδάκι είναι συνήθως μετά τα επτά του χρόνια και εφόσον έχει κάνει και το απαραίτητο check-up ώστε να αποκλείσουμε την ύπαρξη κάποιου νοσήματος. Μέχρι τότε, το ελεύθερο παιχνίδι και οι δραστηριότητες στο πάρκο θεωρούνται αρκετά.

 

Τι πρέπει να γνωρίζω για το μπάνιο του βρέφους μου;

Καλύτερα να γίνεται το βράδυ. Θερμοκρασία νερού 37 βαθμοί Κελσίου (θερμόμετρο μπάνιου). Όχι πολλή σαπουνάδα που ξηραίνει το ευαίσθητο δέρμα του. Συνιστώνται προϊόντα χωρίς σαπούνι και σε μικρές ποσότητες., οπότε δεν είναι απαραίτητο να το ξεπλένετε. Το πρόσωπο καθαρίζεται με βαμβάκι και νερό, χωρίς άλλα προϊόντα.Το ίδιο και η περιοχή της πάνας. Τα παιδικά υγρά μαντηλάκια είναι καλά και πρακτικά αλλά καλό είναι να μην χρησιμοποιούνται τις πρώτες βδομάδες ή αν το βρέφος έχει πολύ ευαίσθητο δέρμα.

 

Το μωρό κοιμάται την ημέρα και ξυπνά τη νύχτα, άλλαξε το «ρολόϊ » του;

Το βρέφος πρέπει να καταλάβει τη διαφορά ημέρας και νύχτας όσο πιο γρήγορα γίνεται. Μετά το βραδινό μπάνιο μασάζ με παιδικό λάδι, λοσιόν ή ελαιόλαδο το βοηθά να χαλαρώσει. Μετά το βραδινό γάλα το βάζουμε να κοιμηθεί χωρίς νανούρισμα στο κρεβατάκι του, με χαμηλό φως. Όταν ξυπνά τη νύχτα , δεν ανάβουμε έντονα φώτα, ούτε κάνουμε πολύ θόρυβο, δε μιλάμε και δεν παίζουμε.. Την ημέρα το δωμάτιο πρέπει να είναι φωτεινό, να του μιλάμε, να τραγουδάμε και να του παίζουμε όταν είναι ξύπνιο, να έχουμε παιχνίδια που να μπορεί να τα βλέπει και να παίζει.

 

Πότε επιτρέπεται η βόλτα έξω από το σπίτι;

Από πολύ μικρή ηλικία, με προστασία από τον αέρα, τον καπνό και τον ήλιο (καπελάκι, ομπρελίτσα ή άλλο αντηλιακό κάλυμμα , αντηλιακή κρέμα).
Αποφυγή κλειστών χώρων με συνωστισμό, στενή επαφή με άρρωστα άτομα και κυρίως παιδιά. Στη βόλτα με αυτοκίνητο, πρέπει να έχει κάθισμα αυτοκινήτου, πίσω ή στη θέση του συνοδηγού αν δεν υπάρχει αερόσακος.Το βρέφος να είναι δεμένο με τη ζώνη ασφαλείας του καθίσματος , που να είναι στερεωμένο στο αυτοκίνητο. έτσι ώστε να κοιτάζει προς τα πίσω.

 

Ποιά η ιδανική θερμοκρασία του δωματίου του μωρού;

Είναι οι 22 βαθμοί Κελσίου, οπότε χρειάζεται να φοράει εσωτερικό φανελάκι, κάλτσες και κουστουμάκι με μακρύ μανίκι. Σκέπασμα με μία λεπτή κουβερτούλα και χωρίς σκουφάκι. Για τα πρόωρα απαιτούνται θερμοκρασίες 26-28 βαθμοί. Η ενδυμασία και τα σκεπάσματα αυξομοιώνονται ανάλογα της θερμοκρασίας δωματίου. Δεν συνιστάται ούτε πολλή ζέστη ούτε πολύ κρύο. Αν κρυώνει έχει κρύα και πιθανόν κυανωτικά άκρα τις πρώτες ημέρες ζωής. Αν ζεσταίνεται ιδρώνει, συνήθως πρώτα στον αυχένα, έχει βρεγμένα μαλλιά, κόκκινα μάγουλα, εξάνθημα από ζέστη, γρήγορη αναπνοή. Όσο πιο μικρό σε ηλικία και βάρος είναι , τόσο πιο πολύ επηρεάζεται από ακραίες θερμοκρασίες και ιδιαίτερα από το κρύο. Ο κρύος αέρας από κλιματισμό στο σπίτι ή το αυτοκίνητο να μη φυσάει απευθείας πάνω στο βρέφος, που πρέπει να είναι καλά ντυμένο και η θερμοκρασία όχι πολύ χαμηλή.

 

Πώς θα προφυλάξω το μωρό μου από τον αιφνίδιο θάνατο; Μπορώ να βάψω το δωμάτιο του;

Τους πρώτους έξι μήνες καλύτερα να κοιμάται στο δωμάτιο σας. Συνιστάται κρεβατάκι ή καλαθάκι παιδικό, με σχετικά σκληρό στρώμα και πάντα ανάσκελα.
Η αντίληψη ότι αν έχει αναγωγές ή κάνει εμετό κινδυνεύει να πνιγεί δε στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα. Μη χρησιμοποιείτε στρώμα από νερό, μαξιλαράκι, γούνες ζώων ή άλλες μαλακές επιφάνειες. Απομακρύνετε υφασμάτινα παιχνίδια, μικρά σεντονάκια και γενικά οτιδήποτε μπορεί να καλύψει το προσωπάκι του. Αποφύγετε την υπερθέρμανση, το κάπνισμα, αλκοόλ ,φάρμακα στην εγκυμοσύνη. Απαγορεύεται το κάπνισμα στο σπίτι, ιδιαίτερα στο δωμάτιο του μωρού. Διατηρείστε το θηλασμό όσο γίνεται περισσότερο. Κάνετε τακτικές επισκέψεις στον παιδίατρο για παρακολούθηση.

Αν θα βάψετε το δωμάτιο, χρησιμοποιήστε άοσμες μπογιές και κατά προτίμηση τουλάχιστο ένα μήνα πριν από τη γέννησή του.

Φήμες για τα εμβόλια

Τα εμβόλια προστατεύουν το παιδί από διάφορες μολυσματικές παθήσεις , από τις επιπλποκές τους ακόμα και από το θάνατο από αυτές. Διάφορες δοξασίες και φήμες που κατά καιρούς κυκλοφορούν π.χ. η δήθεν προστασία από την ομοιοπαθητική ιατρική και την τήρηση κανόνων υγιεινής και σωστής διατροφής, η ενοχοποίηση του MMR για αυτισμό κ.α είναι ανυπόστατες και έχουν ανατραπεί επιστημονικά.

 

Πότε ένα παιδί δεν πρέπει να εμβολιαστεί;

Στη διάρκεια οξείας εμπύρετης λοίμωξης, οπότε αναβάλλεται.
Σε παιδιά με ανοσολογική ανεπάρκεια, ανοσοκατασαλτικά φάρμακα, ή ακτινοθεραπεία δε χορηγούνται εμβόλια με ζώντες εξασθενημένους ιούς ή βακτηρίδια.

 

Πόσο ασφαλή και αποτελεσματικά είναι τα πολυδύναμα εμβόλια;

Είναι απόλυτα ασφαλή, η πιθανότητα παρενεργειών (πυρετός, πόνος, ερυθρότητα, οίδημα) δεν αυξάνεται, η τελική κάλυψη ολοκληρώνεται γρηγορότερα, εξοικονομείτε χρήματα και χρόνο.

 

Πώς καθαρίζονται τ’ αφτιά και τα μάτια των βρεφών;

Δεν πρέπει ποτέ να καθαρίζετε το εσωτερικό μέρος του ακουστικού πόρου, αλλά μόνο το εξωτερικό με την ειδική μπατονέτα, ποτέ στεγνή, αλλά πάντοτε μουσκεμένη με νερό.

Μπορείτε επίσης να καταφύγετε και στην παλιά αλλά πάντα αποτελεσματική μέθοδο του μαντιλιού με τη στριφωμένη γωνιά.

Όσο για τα μάτια, μόλις που τα χαϊδεύετε με δυο πανάκια ή γαζούλες βρεγμένες, από την εσωτερική γωνιά προς τους κροτάφους.

 

Πρέπει να ανησυχεί κανείς αν μια ελιά που έχει το παιδί μεγαλώνει; Είναι σκόπιμο να καταφεύγει σε ειδικό;

Αν υπάρχουν αμφιβολίες ή αν στην οικογένεια υπάρχουν άτομα με διασκορπισμένες μεγάλες κρεατοελιές, καλό είναι να απευθυνθεί κανείς σε παιδίατρο δερματολόγο. Οι συγγενείς κρεατοελιές (εκ γενετής), απεναντίας, πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά στα χρόνια της εφηβείας.

Τί πρέπει να έχουμε στο σπίτι για τραυματισμούς με αιχμηρά αντικείμενα και γδαρσίματα;

Ένα κουτί με έτοιμες αποστειρωμένες γάζες, μπεταντίν και φυσιολογικό ορό. Για μώλωπες, κρέμα άρνικας περιεκτικότητας 10%. Αν πρόκειται για εκτεταμένες επιφάνειες συμβουλευτείτε γιατρό. Σε έναν τραυματισμό με αιχμηρό αντικείμενο ή σε περίπτωση γδαρσίματος, φροντίζετε το τραύμα –όχι όμως πάνω από τρεις μέρες- πλένοντάς το με φυσιολογικό ορό και βάζοντάς του, στη συνέχεια, λίγο μπεταντίν.

 

Για τα εγκαύματα τί πρέπει να κάνουμε;

Βασική αρχή είναι να τα προλαμβάνουμε. Πώς; Μην αφήνοντας ποτέ τα παιδιά μόνα τους στην κουζίνα, ιδιαίτερα όταν είναι αναμμένα τα μάτια ή ο φούρνος της ηλεκτρικής συσκευής.  Παρόλα αυτά, αν το παιδί καεί και το έγκαυμα είναι μικρό, πρέπει να το πλύνετε αμέσως με φυσιολογικό ορό και μπεταντίν. Αν το έγκαυμα είναι πιο εκτεταμένο, αφού το πλύνετε με φυσιολογικό ορό και μπεταντίν, ενημερώστε το γιατρό σας.

Προσοχή!
Ποτέ τα εγκαύματα δεν πρέπει να καλύπτονται με βαμβάκι.

 

Έχω 3 κοριτσάκια 9, 7 και 5 ετών και δεν ξέρω τι να κάνω για το εμβόλιο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Οι γνώμες διαφέρουν.

Κακώς οι γνώμες διαφέρουν. Το εμβόλιο για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας είναι απαραίτητο για όλα τα κορίτσια και τις γυναίκες πάνω από 9 χρονών. Είναι ενταγμένο στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού στην Ελλάδα όπως σε όλες τις πολιτισμένες χώρες και χορηγείται δωρεάν από τα ασφαλιστικά ταμεία. Είναι τόσο σημαντικό που στην Αμερική εδώ και 2 χρόνια άρχισαν να το κάνουν και τα αγόρια πάνω από 8 χρονών.

 

end faq